تاثیر سن در یادگیری زبان مادری در کودک مهاجر: آیا برای آموزش دیر شده است؟

در اغلب تحقیقات بر وجود دوره بحرانی در آموزش زبان تاکید می شود. گفته می شود که سن 3 سال بهترین سن آموزش زبان دوم به کودک است. اما اگر کودک مهاجری داشته باشیم که تنها به زبان کشور خارجی مسلط است، آموزشی در زبان مادری ندیده است، و الان در سن مدرسه است، امیدی به یادگیری او نیست؟ نگران نباشید. تمام تحقیقات نشان می دهند که در هر سنی بشر قادر به یادگیری و استفاده از زبان است. تنها مسئله میزان تلاش، زمان مورد نیاز و سهولت مسیر است. بنابراین اگر فرزندی دارید که سن بحرانی آموزش زبان را گذرانده است، ناامید نباشید. آموزش زبان دوم انقدر مزایای زیادی دارد، که می توان با کمی تلاش از تاثیر سن در یادگیری زبان مادری در کودک مهاجر خود صرف نظر کرد. تحقیقات مزایای زیادی در یادگیری زبان در سنین بالاتر یافته اند که در ادامه ذکر می شوند. فرزند شما هم می تواند از این مزایا بهره مند شود.

مزایای یادگیری زبان مادری در کودک مهاجر در سن بالاتر:

اول از همه باید روشن کنیم که منظور از سن بالاتر در یادگیری زبان دوم، پس از دوره بلوغ است. سال های زیادی زبان شناسان، روانشناسان و مدرسین برای یافتن پاسخ این سوال تلاش کرده اند: آیا می توان پس از بلوغ به مهارت بومی در زبان دوم دست یافت؟ به منظور پاسخ دهی به این سوال باید عوامل زیر را در نظر گرفت: اول از همه، بزرگسالان (به عبارت دیگر افراد پس از بلوغ) دارای دو مزیت مهم در یادگیری زبان هستند: بلوغ شناختی و تجربه آنها از سیستم زبان به طور کلی. این افراد از طریق دانش قبلی خود از زبان اول، نه تنها می توانند شرایط یادگیری بهتری نسبت به کودکان داشته باشند، بلکه می توانند راحت تر از آنها قواعد دستوری و پدیده نحوی را درک کنند. بر اساس نظر محققین، یادگیری زبان یک فرایند تجمعی است که به ما امکان ساخت دانش جدید بر پایه دانش قبلی را می دهد. کودکان نمی توانند به راحتی پدیده های پیچیده مورفولوژیکی و دستوری را فرابگیرند.

یکی از مواردی که باعث تمایز کودکان از بزرگسالان در یادگیری زبان می شود و به تاثیر سن در یادگیری زبان مادری در کودک مهاجر ارتباط داده می شود، تلفظ بهتر و لهجه صحیح تر آنان در زبان ها است. در اینجا ذکر این نکته ضروری است که گاهی اوقات تلفظ نادرست بیشتر از آنکه به توانایی ارتباط داشته باشد، مسئله اراده است. با توجه به بررسی های مختلف، بزرگسالان زمانی که به زبان خارجی صحبت می کنند احساس می کنند که خودشان نیستند و تلفظ را یک شاخص قومی زبانی هویت می دانند. نگرش مثبت یا منفی نسبت به یک زبان خارجی را نباید دست کم گرفت. برای فرزند شما که همیشه در کشوری خارجی بزرگ شده است و  تصوری از کشور مادری شما ندارد، زبان مادری شما زبان بیگانه محسوب می شود. به همین دلیل، تلفظ صحیح از زبان مادری شما بیشتر مسئله نگرش وی به آن است تا فاکتور سن در یادگیری زبان دوم در کودک مهاجر. عامل دیگری که در نظر گرفته می شود انگیزه بزرگسالان در یادگیری یک زبان است. هنگامی که یک فرد بالغ شروع به یادگیری زبان دوم می کند همیشه باید دلیلی برای آن وجود داشته باشد: آموزش و پرورش، منزلت اجتماعی، حرفه و یا ادغام اجتماعی. دلیل آخر، به ویژه برای مهاجران، اهمیت بیشتری دارد. اگر فرزند شما به یادگیری زبان و استفاده از آن برای ارتباط یافتن با افراد فامیل در کشور مادری نیازی نبیند، انگیزه ای هم برای یادگیری نخواهد داشت. نبود انگیزه و نیاز را نباید به تاثیر سن در یادگیری زبان مادری در کودک مهاجر ارتباط داد.

دیر یاد گرفتن بهتر از هرگز یاد نگرفتن است:

واضح است که فرایند های یادگیری زبان در کودکان و بزرگسالان دارای مزایا و معایبی است. سن عامل مهمی است اما همه چیز نیست. همه افراد، صرف نظر از سن، فرایند یادگیری زبان را به صورت متفاوت و جداگانه درک می کنند. شخصیت و استعداد می تواند این روند را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار دهد: همه ما کودکان خجالتی و بزرگسالان بسیار اجتماعی دیده ایم. نتیجه گیری فارسیمیا چیست؟ بهتر است یادگیری زبان مادری در کودک مهاجر در سنین پایین رخ دهد. انعطاف پذیری کودک و سرعت یادگیری وی مزایایی هستند که نباید از آنها چشم پوشید. اما اگر فرزندی دارید که دوره بلوغ را گذرانده اما هنوز به زبان مادری شما مسلط نیست، نباید از هدف خود دست بکشید. انگیزه بیشتر، نیاز به ارتباط اجتماعی با افراد فارسی زبان، و نگرش مثبت تر به کشور مادری شما عواملی است که می توانند تاثیر سن در یادگیری زبان مادری در کودک مهاجر شما را شکست دهند.

منبع

termcoord